Robot CT
Paardenkliniek Equitom neemt een uiterst geavanceerde robot, EDAMIS genaamd, in gebruik om staande CT-beelden bij het paard te maken : een revolutie in de geneeskunde.
INLEIDING
Deze erg futuristisch uitziende robot stelt de artsen in staat CT-beelden te maken van het rechtstaande paard. De techniek is zo vernieuwend dat ze zelfs bij de mens nog niet wordt gebruikt.
Dankzij dit uniek apparaat kan dus een CT-scan gemaakt worden terwijl het paard gewoon recht staat en wordt bijgevolg een algemene narcose vermeden. Daarenboven is deze robot uitermate krachtig en snel. De ruimte waar de robot werd geïnstalleerd, is bijkomend ingericht als operatiezaal zodat bepaalde operatieve ingrepen vanaf nu met een zeer hoge precisie onder controle van deze robot kunnen worden uitgevoerd. Het gebruik van de robotische CT-scanner om operatieve ingrepen te sturen is trouwens uniek in de wereld en zet de Lummense Paardenkliniek weerom op de wereldkaart !
WAT IS EEN CT-SCAN
Een klassieke CT-scan is een tunnelvormig apparaat waar je, ook als mens, in moet gaan liggen voor onderzoek. Het maakt gebruik van röntgenstralen en is in staat 3-dimensionele beelden te bekomen van het lichaam. Het geeft voornamelijk heel precieze informatie betreffende de botten en de botstructuur. De CT-scan wordt heel frequent gebruikt om pathologieën/ziekten op te sporen die aan de basis liggen van pijn of kreupelheid bij het paard. Het kan hier gaan om chronische botontstekingen, arthrose, barsten en micro-fissuren, botcysten, maar ook sinus- en tandproblemen, tumoren, ed. Mits gebruik te maken van een contrastvloeistof kan er bijkomend informatie bekomen worden over de weke delen (pezen, ligamenten, kraakbeen, menisci, enz).
De klassieke CT-scanner, die uit de humane geneeskunde komt en reeds meerdere jaren in gebruik is in onze kliniek, vereist meestal een algemene narcose en dit is bij een paard niet zonder risico’s. Zowel de narcose als het ontwaken is en blijft bij paarden steeds een delicaat moment. Paarden kunnen zich kwetsen of zelfs hun been breken tijdens het ontwaken. Sportpaarden hebben naast hun emotionele waarde ook een hoge economische waarde (soms verschillende miljoenen euro’s) waardoor hun eigenaars steeds gaan proberen een narcose te vermijden.
De robot-CT is hiervoor de oplossing en sportpaarden komen vanuit België en de omringende landen voor een robot onderzoek juist omdat een algemene narcose kan worden vermeden.
UNIEK IN EUROPA
De robotische scanner bij Equitom is de eerste op het Europese continent. Er zijn er momenteel een 3-tal in de wereld : één bij Equitom, één in Dubai Equine Hospital en één aan de universiteit van Pennsylvania.
De robotscanner bij Equitom is vergelijkbaar met de twee andere in de wereld. Hij is juist iets moderner en de generator is nog krachtiger waardoor de beelden kwalitatief nog beter zijn.
Met de komst van de robotische CT-scanner heeft Equitom dan ook één van de best uitgeruste diensten medische beeldvorming voor paarden ter wereld. Naast reeds geavanceerde radiografie en echografie, is er een MRI-scan (Magnetische resonantie), een scintigrafie (botscan), en een klassieke CT-scan (Computer Tomografie) met extra grote tunnel van wel 90cm (Large Bore CT).
Onze specialist medische beeldvorming Zoë Joostens (Diplomate ECVDI) werkt nauw samen met het Amerikaanse bedrijf dat de robot ontwikkelde en Equitom is het Europese research centrum geworden om de robot verder te ontwikkelen.
MEERWAARDE VOOR PAARD EN EIGENAAR
De robotische CT-scanner maakt het mogelijk om driedimensionele CT-beelden te maken van beenderige en weke-delenstructuren van het paard zonder algemene anesthesie.
De scanner bestaat uit twee robotarmen en verschillende camera’s die de bewegingen van het paard registreren. De armen van de robot draaien rondom het gesedeerde paard waarbij een hele reeks beelden worden genomen. Deze beelden worden zoals bij conventioneel CT onderzoek door een computersysteem omgezet in een gedetailleerd driedimensioneel beeld. De camera’s laten toe om bewegingscorrectie uit te voeren. Milde bewegingen kunnen zo weggefilterd worden om een haarfijne beeldkwaliteit te garanderen.
Het grote voordeel in vergelijking met een conventionele CT is dat een algemene narcose wordt vermeden. De algemene anesthesie van een paard houdt steeds een bepaald risico in vanwege hun grootte, gewicht en hun mogelijke paniekreacties bij gevaar. Hierdoor kunnen paarden zich ernstig blesseren tijdens de ontwaakfase met in uitzonderlijke gevallen zelfs een beenbreuk tot gevolg.
Ook voor de eigenaar van het paard kan de staande CT van goudwaarde zijn. De staande CT kan uiterst geavanceerde beeldvorming toelaten op een laagdrempelige manier. CT-beelden worden verkregen mits lichte sedatie en zo kunnen voor, tijdens of na het wedstrijdseizoen diagnoses worden gesteld zonder hiervoor een algemene anesthesie nodig te hebben. Dit is voor elk dier en elke eigenaar een bijzonder en uitzonderlijk voordeel, maar in het bijzonder ook voor waardevolle sportpaarden.
MEERWAARDE VOOR DIERGENEESKUNDE
Ook vanuit diergeneeskundig standpunt zorgt de robotische CT-scanner voor een ware revolutie. Bepaalde aandoeningen die voorheen met de klassieke radiografie en echografie op het staande paard onmogelijk konden worden vastgesteld zijn nu dankzij de robot eenvoudig op te sporen. Dankzij de robot stellen we meer diagnoses en dit reeds in een heel vroeg stadium zodat tijdig preventief kan worden ingegrepen.
Bovendien kan het staand CT-onderzoek gecombineerd worden met een staand MRI onderzoek. Beide beeldvormingstechnieken hebben verschillende karakteristieken en kunnen dus complementair gebruikt worden bij complexe en multiple pathologieën. Hierdoor beschikken de artsen over zeer gedetailleerde informatie die hen helpt een correcte en volledige diagnose te stellen. Desgevallend kan het paard optimaal behandeld en opgevolgd worden.
Dankzij ons gespecialiseerd team zijn ook de hals- en rugregio, en intra-veneuse/arteriële contraststudies in ontwikkelingop het staande paard.
De lichte sedatie van het paard laat toe dat dit onderzoek in dagkliniek gebeurt. De doorverwijzende collega kan zo na het stellen van de diagnose en na overleg met onze specialist beeldvorming zeer snel de juiste therapie opstarten.
Operatieve ingrepen zoals onder meer complexe breuken kunnen dankzij de informatie van de staande CT-scan op voorhand voorbereid worden. Hierdoor kan de chirurg de optimale chirurgische techniek bepalen en de anesthesie tijd gevoelig verkorten. De robotruimte is bovendien ingericht met alle benodigdheden om een algemene anesthesie toe te laten en als operatiezaal gebruikt te worden. Met een mobiele operatietafel kan een paard onder algemene narcose in deze ruimte worden binnen gereden. De robot kan zo ook gebruikt worden om complexe chirurgische ingrepen te begeleiden (bv neurochirurgie).
Verder kan het toestel niet enkel voor de diagnostiek en therapie van bestaande medische problemen worden aangewend. Door zijn laagdrempelig karakter kan de staande robot-CT ook gebruikt worden voor preventieve geneeskunde. Paarden kunnen na een intense trainingsperiode, nog voor het uiteindelijke wedstrijdseizoen, gescreend worden om te zien of er geen afwijkingen aanwezig zijn die kunnen evolueren in ernstige en zelfs levensbedreigende pathologieën. Dit kan belangrijk en zelfs levensreddend zijn bijvoorbeeld voor renpaarden. Voorkomen is beter dan genezen !
TECHNISCHE GEVENENS ROBOT-CT
De robot, ook wel EDAMIS genoemd (Equine Dual-Arm Multi-modality Imaging System), werd ontwikkeld in de Verenigde Staten door Orimtech LTD.
De robotarmen draaien rond het paard en scannen de regio in maar liefst 30 seconden. Via een reeks van camera’s wordt de minste beweging van het paard continu geregistreerd en een bewegingscorrectie uitgevoerd om haarscherpe beelden te bekomen. De robot is meer dan 3 meter hoog en weegt bijna 6 ton.
