Paardenkliniek Equitom neemt een uiterst geavanceerde robot, EDAMIS genaamd, in gebruik om staande CT-beelden bij het paard te maken : een revolutie in de geneeskunde.
INLEIDING
Deze erg futuristisch uitziende robot stelt de artsen in staat CT-beelden te maken van het rechtstaande paard. De techniek is zo vernieuwend dat ze zelfs bij de mens nog niet wordt gebruikt.
Dankzij dit uniek apparaat kan dus een CT-scan gemaakt worden terwijl het paard gewoon recht staat en wordt bijgevolg een algemene narcose vermeden. Daarenboven is deze robot uitermate krachtig en snel. De ruimte waar de robot werd geïnstalleerd, is bijkomend ingericht als operatiezaal zodat bepaalde operatieve ingrepen vanaf nu met een zeer hoge precisie onder controle van deze robot kunnen worden uitgevoerd. Het gebruik van de robotische CT-scanner om operatieve ingrepen te sturen is trouwens uniek in de wereld en zet de Lummense Paardenkliniek weerom op de wereldkaart !
WAT IS EEN CT-SCAN
Een klassieke CT-scan is een tunnelvormig apparaat waar je, ook als mens, in moet gaan liggen voor onderzoek. Het maakt gebruik van röntgenstralen en is in staat 3-dimensionele beelden te bekomen van het lichaam. Het geeft voornamelijk heel precieze informatie betreffende de botten en de botstructuur. De CT-scan wordt heel frequent gebruikt om pathologieën/ziekten op te sporen die aan de basis liggen van pijn of kreupelheid bij het paard. Het kan hier gaan om chronische botontstekingen, arthrose, barsten en micro-fissuren, botcysten, maar ook sinus- en tandproblemen, tumoren, ed. Mits gebruik te maken van een contrastvloeistof kan er bijkomend informatie bekomen worden over de weke delen (pezen, ligamenten, kraakbeen, menisci, enz).
De klassieke CT-scanner, die uit de humane geneeskunde komt en reeds meerdere jaren in gebruik is in onze kliniek, vereist meestal een algemene narcose en dit is bij een paard niet zonder risico’s. Zowel de narcose als het ontwaken is en blijft bij paarden steeds een delicaat moment. Paarden kunnen zich kwetsen of zelfs hun been breken tijdens het ontwaken. Sportpaarden hebben naast hun emotionele waarde ook een hoge economische waarde (soms verschillende miljoenen euro’s) waardoor hun eigenaars steeds gaan proberen een narcose te vermijden.
De robot-CT is hiervoor de oplossing en sportpaarden komen vanuit België en de omringende landen voor een robot onderzoek juist omdat een algemene narcose kan worden vermeden.
UNIEK IN EUROPA
De robotische scanner bij Equitom is de eerste op het Europese continent. Er zijn er momenteel een 3-tal in de wereld : één bij Equitom, één in Dubai Equine Hospital en één aan de universiteit van Pennsylvania.
De robotscanner bij Equitom is vergelijkbaar met de twee andere in de wereld. Hij is juist iets moderner en de generator is nog krachtiger waardoor de beelden kwalitatief nog beter zijn.
Met de komst van de robotische CT-scanner heeft Equitom dan ook één van de best uitgeruste diensten medische beeldvorming voor paarden ter wereld. Naast reeds geavanceerde radiografie en echografie, is er een MRI-scan (Magnetische resonantie), een scintigrafie (botscan), en een klassieke CT-scan (Computer Tomografie) met extra grote tunnel van wel 90cm (Large Bore CT).
Onze specialist medische beeldvorming Zoë Joostens (Diplomate ECVDI) werkt nauw samen met het Amerikaanse bedrijf dat de robot ontwikkelde en Equitom is het Europese research centrum geworden om de robot verder te ontwikkelen.
MEERWAARDE VOOR PAARD EN EIGENAAR
De robotische CT-scanner maakt het mogelijk om driedimensionele CT-beelden te maken van beenderige en weke-delenstructuren van het paard zonder algemene anesthesie.
De scanner bestaat uit twee robotarmen en verschillende camera’s die de bewegingen van het paard registreren. De armen van de robot draaien rondom het gesedeerde paard waarbij een hele reeks beelden worden genomen. Deze beelden worden zoals bij conventioneel CT onderzoek door een computersysteem omgezet in een gedetailleerd driedimensioneel beeld. De camera’s laten toe om bewegingscorrectie uit te voeren. Milde bewegingen kunnen zo weggefilterd worden om een haarfijne beeldkwaliteit te garanderen.
Het grote voordeel in vergelijking met een conventionele CT is dat een algemene narcose wordt vermeden. De algemene anesthesie van een paard houdt steeds een bepaald risico in vanwege hun grootte, gewicht en hun mogelijke paniekreacties bij gevaar. Hierdoor kunnen paarden zich ernstig blesseren tijdens de ontwaakfase met in uitzonderlijke gevallen zelfs een beenbreuk tot gevolg.
Ook voor de eigenaar van het paard kan de staande CT van goudwaarde zijn. De staande CT kan uiterst geavanceerde beeldvorming toelaten op een laagdrempelige manier. CT-beelden worden verkregen mits lichte sedatie en zo kunnen voor, tijdens of na het wedstrijdseizoen diagnoses worden gesteld zonder hiervoor een algemene anesthesie nodig te hebben. Dit is voor elk dier en elke eigenaar een bijzonder en uitzonderlijk voordeel, maar in het bijzonder ook voor waardevolle sportpaarden.
MEERWAARDE VOOR DIERGENEESKUNDE
Ook vanuit diergeneeskundig standpunt zorgt de robotische CT-scanner voor een ware revolutie. Bepaalde aandoeningen die voorheen met de klassieke radiografie en echografie op het staande paard onmogelijk konden worden vastgesteld zijn nu dankzij de robot eenvoudig op te sporen. Dankzij de robot stellen we meer diagnoses en dit reeds in een heel vroeg stadium zodat tijdig preventief kan worden ingegrepen.
Bovendien kan het staand CT-onderzoek gecombineerd worden met een staand MRI onderzoek. Beide beeldvormingstechnieken hebben verschillende karakteristieken en kunnen dus complementair gebruikt worden bij complexe en multiple pathologieën. Hierdoor beschikken de artsen over zeer gedetailleerde informatie die hen helpt een correcte en volledige diagnose te stellen. Desgevallend kan het paard optimaal behandeld en opgevolgd worden.
Dankzij ons gespecialiseerd team zijn ook de hals- en rugregio, en intra-veneuse/arteriële contraststudies in ontwikkelingop het staande paard.
De lichte sedatie van het paard laat toe dat dit onderzoek in dagkliniek gebeurt. De doorverwijzende collega kan zo na het stellen van de diagnose en na overleg met onze specialist beeldvorming zeer snel de juiste therapie opstarten.
Operatieve ingrepen zoals onder meer complexe breuken kunnen dankzij de informatie van de staande CT-scan op voorhand voorbereid worden. Hierdoor kan de chirurg de optimale chirurgische techniek bepalen en de anesthesie tijd gevoelig verkorten. De robotruimte is bovendien ingericht met alle benodigdheden om een algemene anesthesie toe te laten en als operatiezaal gebruikt te worden. Met een mobiele operatietafel kan een paard onder algemene narcose in deze ruimte worden binnen gereden. De robot kan zo ook gebruikt worden om complexe chirurgische ingrepen te begeleiden (bv neurochirurgie).
Verder kan het toestel niet enkel voor de diagnostiek en therapie van bestaande medische problemen worden aangewend. Door zijn laagdrempelig karakter kan de staande robot-CT ook gebruikt worden voor preventieve geneeskunde. Paarden kunnen na een intense trainingsperiode, nog voor het uiteindelijke wedstrijdseizoen, gescreend worden om te zien of er geen afwijkingen aanwezig zijn die kunnen evolueren in ernstige en zelfs levensbedreigende pathologieën. Dit kan belangrijk en zelfs levensreddend zijn bijvoorbeeld voor renpaarden. Voorkomen is beter dan genezen !
TECHNISCHE GEVENENS ROBOT-CT
De robot, ook wel EDAMIS genoemd (Equine Dual-Arm Multi-modality Imaging System), werd ontwikkeld in de Verenigde Staten door Orimtech LTD.
De robotarmen draaien rond het paard en scannen de regio in maar liefst 30 seconden. Via een reeks van camera’s wordt de minste beweging van het paard continu geregistreerd en een bewegingscorrectie uitgevoerd om haarscherpe beelden te bekomen. De robot is meer dan 3 meter hoog en weegt bijna 6 ton.
Een CT-scan (Computer tomografie scan) geeft ons een bijzonder gedetailleerd beeld van de botstructuren en een overzicht van de weke weefsels van het onderbeen, de elleboog, de knie, het hoofd en de hals van het paard. Afhankelijk van het te onderzoeken lichaamsdeel wordt de CT staand of liggend uitgevoerd.
Indicaties voor een CT-scan van hoofd en hals zijn tandproblemen, sinusitis, kaak-, schedel- en wervelfracturen, neurologische aandoeningen gelokaliseerd in de hersenen of het halsruggenmerg en arthrose van de facetgewrichten in de hals.
Een CT van het onderbeen is nuttig bij complexe fracturen waarbij CT een veel gedetailleerder beeld geeft dan klassieke röntgenfoto’s, bij paarden met verschillende problemen in hetzelfde been en bij paarden wiens temperament een staand MRI onderzoek in de weg staat.
Onderzoek van de knie is aangewezen bij paarden die verdacht worden van kraakbeenschade in de knie, cystes of meniscus en kruisband letsels.
MRI (Magnetische Resonantie) geeft ons een gedetailleerd beeld van de weke weefsels en de botstructuren van het onderbeen van het paard. Nadat de kreupelheid gelokaliseerd werd met behulp van diagnostische anesthesieën (door uw dierenarts of door onszelf), wordt een MRI scan gemaakt van de betreffende regio. Dit onderzoek wordt uitgevoerd op het rechtstaand paard, en letsels van de voet tot en met de voorknie of sprong kunnen met deze techniek in beeld worden gebracht.
De voornaamste indicaties om een MRI uit te voeren, zijn paarden met een kreupelheid die gelokaliseerd is in het onderbeen, maar zonder significante radiografische en/of echografische afwijkingen. Het in beeld brengen van de precieze oorzaak van de kreupelheid laat ons toe een beter advies voor behandeling, geven.
Scintigrafie (bot-scan) laat ons toe een scan van het volledig skelet te maken.
Zogenaamde hotspots wijzen op een lokaal verhoogde activiteit in het bot. Dit kan onder andere ten gevolge van osteo-arthrotische veranderingen in de gewrichten, een lokale ontsteking of infectie, botoedeem, fracturen en cystes.
Botscans worden staand uitgevoerd als screening bij paarden met:
Endoscopie wordt meestal gebruikt om de bovenste luchtwegen te onderzoeken. De endoscoop wordt via de neus binnen gebracht om de neusholtes en het ethmoid, de luchtzakken, de larynx, de farynx en de trachea in beeld te brengen.
Het kan ook gebruikt worden voor het onderzoek van de blaas en de slokdarm.
Dynamische endoscopie evalueert de werking van het strottenhoofd en de luchtwegen bij het paard tijdens inspanning.
Sommige problemen met de luchtwegen manifesteren zich enkel bij inspanning, en zijn niet waarneembaar via een endoscopie in rust. Voorbeelden hiervan zijn een dorsale verplaatsing van het zacht gehemelte (DDSP), farynx collaps, enz.
Equitom beschikt over een krachtige laser die ingezet kan worden bij verschillende interventies:
De radiografiezaal is uitgerust met 2 generatoren:
Echografie is een techniek die gebaseerd is op het gebruik van geluidsgolven. Deze techniek laat ons toe de weke weefsels van het paard te visualiseren.
Door gebruik te maken van verschillende sondes kunnen de meeste lichaamsdelen van het paard in beeld gebracht worden, denk hierbij aan de benen, de hals, de rug, het bekken, de buikholte en de thorax.
Onze echografietoestellen zijn van uitzonderlijke kwaliteit en genereren beelden met een zeer hoge resolutie. Dit zorgt ervoor dat zelfs discrete letsels kunnen opgespoord worden.
Ons echografietoestel in de behandelingsruimte wordt regelmatig gebruikt om echogeleide infiltraties uit te voeren.
Wat is een spa ?
Een spa bestaat uit een waterreservoir waarbij via een jetstream zout water circuleert.
Doelgroep:
Zoals bij de mens, kan elk paard hiervan gebruik maken.
Deze kan ingezet worden ter preventie (gewoon ontspanning of ontspanning na intensief werk, ter voorbereiding van de spieren en pezen gedurende zwaardere periodes) of ter genezing (bevordering van de genezing in de herstelperiode)
Verloop van een sessie:
Het paard zal, net zoals bij de aquatrainer, in alle veiligheid, geplaatst worden in de spa.
Van zodra het paard voldoende rustig is, zal het water in het bassin stijgen tot het gewenste niveau rekening houdend met de medische achtergrond en de beoogde doelstelling. Een sessie neemt tussen de 10 en 20 minuten in beslag.
De heilzame werking van de spa:
Het zoute water dat gebruikt wordt heeft een zuiverende en helende werking op het lichaam.
De « jets » zorgen voor een massage en een directe spierstimulatie met een betere bloedcirculatie en relaxatie tot gevolg.
Gebruik :
De spa gaat het herstel bevorderen en de ontsteking verminderen en is daarom aangewezen bij:
Verschillende elementen zorgen voor de doeltreffendheid van deze ‘spa’ therapie:
Lage temperatuur (tussen 4 en 6°C)
Waterstralen (jetstream van zuurstofrijk water)
Geconcentreerde zoutoplossing
Deze aspecten zorgen samen voor sneller en beter herstel.
Verloop van een sessie
Een stapmolen, ook wel trainingsmolen genoemd is een geautomatiseerd systeem dat toelaat verschillende paarden tegelijk aan een bepaalde snelheid en gedurende een bepaalde tijd te laten stappen. Equitom heeft een ruime overdekte trainingsmolen binnenin de kliniekgebouwen juist om de paarden extra comfort te bieden en ze niet bloot te stellen aan de vaak barre weersomstandigheden. De harde bodem is ideaal voor de pezen en spieren. De zijwanden zijn hoog, voldoende stevig en glad afgewerkt om blessures te voorkomen. Dankzij het plafondophangsysteem creëren we extra ruimte en een open gevoel. Met een diameter van maar liefst 20 meter kunnen 6 paarden tegelijk trainen in dit in een zeer ruime cirkel.
Een stapmolen is ideaal voor :
Koliekpaarden : lichaamsbeweging stimuleert de darmactiviteit. Voldoende stappen verschillende malen per dag is noodzakelijk voor paarden die in behandeling zijn voor koliek en tevens voor die paarden na een koliekoperatie of zelfs na andere operaties. Na elke operatie hebben de darmen vaak enkele dagen tijd nodig om weer goed op gang te komen. Verschillende malen stappen per dag stimuleert de darmactiviteit.
Gezwollen ledematen en gewrichten : stappen stimuleert de doorbloeding en de lymfedrainage en is bijgevolg een belangrijke hulp in de behandeling van deze aandoeningen.
Na bepaalde operaties: het is meer en meer de tendens om pas geopereerde paarden reeds de dag na de operatie gecontroleerd te bewegen om dit om 2 reden :
Dankzij deze stapmolen kunnen we uw paard ruim voorzien in de dagelijkse beweging en dit op onder controle van dierenartsen in onze revalidatie eenheid.
Een hygiënische ruimte met aangepast solarium is tevens voorzien in de ontvangstruimte.
Voordelen:
Met trots stellen we u ons UTC-apparaat (Utrasound Tissue Characterisation) voor, een nieuw soort echografietoestel dat zal leiden tot een ware doorbraak in de opvolging van peesletsels EN de preventie van deze moeilijke blessures. In België zijn momenteel slechts twee apparaten beschikbaar.
Het UTC-apparaat staat ons toe op objectieve wijze onderscheid te maken tussen peesvezels van verschillende kwaliteit door middel van een drie-dimensioneel beeld met bijhorende kleurcodes: volwaardige peesvezels (groen), peesvezels van mindere kwaliteit (blauw), ongeorganiseerd bindweefsel (rood) en compleet gescheurde vezels (zwart).
Dit toestel, beschikbaar in ons nieuw orthopedisch centrum, zal ons in belangrijke mate helpen met het verbeteren van de revalidatie van uw paard. Doordat dit toestel ons veel duidelijker dan bij klassieke echografie de “sterkte” van de pees kan weergeven, kunnen wij op een meer onderbouwde wijze inschatten welke mate van belasting de pees reeds kan verdragen.
Enerzijds vermijden we op die manier dat we paarden te snel te hard laten werken wat leidt tot een nieuwe blessure, anderzijds kunnen we vermijden dat paarden nodeloos lang enkel op boxrust staan of enkel gestapt worden.
Naast de tijdswinst bij het tijdig terug aan het werk zetten van het paard, is een voldoende mate van belasting van de pees noodzakelijk voor het bekomen van een herstelde, elastische, stevige pees.
Een tweede, ware revolutie bij het gebruik van dit toestel is dat we een overbelasting van een pees kunnen vaststellen alvorens er een echt letsel (dus alvorens er symptomen optreden en alvorens peesvezels onherstelbaar beschadigd worden) ontstaat. Door sportpaarden regelmatig te screenen met dit toestel, kunnen we veel peesblessures voorspellen en vervolgens ook deze blessure met bijhorende (maandenlange) revalidatie vermijden door een kortdurende periode van verminderd werk (vb. enkele weken enkel plat werk bij een springpaard) in te lassen. Deze vorm van preventie door middel van UTC wordt reeds toegepast bij voetballers in enkele Europese topclubs!
Wenst u uw paard optimaal te laten revalideren op een onderbouwde wijze met behulp van dit revolutionair toestel of wenst u uw sportpaard op geregelde basis te laten opvolgen ter preventie van (her)blessures? Neem dan gerust contact op met ons secretariaat voor meer informatie.
Wat is een aquatrainer ?
De aquatrainer is een loopband in een waterreservoir.
Welke paarden komen in aanmerking ?
Elk paard kan hier gebruik van maken !
De aquatrainer is uitermate doeltreffend in het verbeteren van het uithoudingsvermogen van het paard en de opbouw van spiermassa.
Diverse programma’s worden aangeboden en dit zowel voor revalidatiedoeleinden als voor een optimale training.
De aquatrainer is ideaal voor paarden die na een lange periode van rust (blessure, operatie,…) weer conditie en spieren moeten opbouwen zonder de blessure te overbelasten. Deze therapie kan reeds vroeg in de revalidatieperiode van uw paard plaatsvinden en diverse studies tonen aan dat het herstel sneller en beter verloopt.
Hoe werkt het ?
Een aquatrainer bestaat uit een loopband in een ‘waterreservoir’ die geleidelijk aan het ritme van het paard volgt. Eens het paard zich veilig voelt en gerust gesteld is, wordt de loopband geactiveerd en de snelheid opgedreven. Niet enkel de snelheid van de loopband, maar ook de helling en de hoeveelheid water worden aangepast naargelang de behoefte. Deze parameters worden door de revalidatiearts bepaald.
Op het einde van de sessie, wordt het water stilaan verwijderd, waardoor het paard langzamerhand weer zijn volle lichaamsgewicht moet dragen.
Voordelen
Naarmate het waterniveau stijgt, neemt de zwaartekracht af . Het paard komt geleidelijk in een min of meer gewichtsloze toestand. Hierdoor kunnen gewrichten en pezen voldoende bewegen zonder overbelast te worden. De doorbloeding neemt toe en de genezing van pees- en gewrichtsletsels verloopt op die wijze optimaal. Een bijkomend voordeel is dat de beweging in water de spieren extra stimuleert en spieropbouw bevordert. Door de tegendruk van het water gaat het paard niet enkel de achterhand maar ook de rug meer gebruiken waardoor de rugspieren getraind worden en de mobiliteit van de rug toeneemt
Naarmate de revalidatie van pees- en gewrichtsletsels vordert gaan we het waterniveau geleidelijk laten zakken om progressief meer belasting te bekomen.
Concreet, is de aquatrainer dus een therapeutische loopband voor revalidatie van pees- en gewrichtsletsels, voor conditieopbouw en spierontwikkeling.
Deze kan tevens ingezet worden zonder de tussenkomst van water als gewone loopband.
Doel
Opbouw van spiermassa.
Versterking van de rugspieren.
Revalidatie na pees-, ligament-, en gewrichtsblessures.
Heropbouwen spiermassa en algemene conditie na langdurige rust (ten gevolge van blessure, ziekte, operatie, …)
Optimaliseren/verhogen van de prestaties en conditie van een gezond paard.
Elk paard kan baten van de aquatrainer. Een individueel programma wordt opgesteld op basis van de fysische capaciteiten en de medische achtergrond.
Samengevat
Naast een spiertraining is een sessie in de aquatrainer ook een moment van ontspanning voor het paard waarbij het water dienst doet als ‘massage’.
Na enkele sessies zien we dat het uithoudingsvermogen aanzienlijk toeneemt.
De gewrichten en pezen worden ontlast in het water en de bloedsomloop gaat verbeteren.
Door de druk van het water zal het paard zijn buikspieren aanspannen waardoor de spanning in de rug zal afnemen.
Verloop van een sessie
Er wordt eerst een volledige screening van uw paard gedaan.
Vervolgens zullen de doelstellingen samen met de eigenaar besproken en vastgelegd worden.
Een gepersonaliseerd schema wordt opgemaakt.
Teneinde de hygiëne te garanderen, wordt elk paard gewassen voor elke sessie.
Gedurende de ganse sessie zal er een vaste persoon uw paard begeleiden teneinde hem gerust te kunnen stellen.
Na de sessie wordt het paard onder het solarium geplaatst om op te drogen en te ontspannen.
In ons orthopedisch centrum beschikken we over een binnenpiste van maar liefst 25 op 50 meter met een “eb- en vloedbodem”:
De eb- en vloedtechniek garandeert een bodemvastheid die naar wens aangepast kan worden voor een optimale revalidatie van paarden met gewrichts-, spier- en peesproblemen. Een gesofisticeerd bewaterings- en drainagesysteem houdt het vochtgehalte constant op het gewenste peil: bijgevolg is de piste nooit te nat of te droog.
De piste is luxueus afgewerkt met als doel zoveel mogelijk comfort te bieden aan paard en ruiter.
Naast de eb-en vloedbodem die een continue, perfecte bodemkwaliteit garandeert werd gekozen voor een “Padouk” met bodemkering en duurzame LED-verlichting.
Deze indoor piste staat 100% ter beschikking voor onze klanten en wordt ingezet voor: